Yağmur bir adım ötemizde
Kabarmış ağulu mantar
Sessizliktir ateşin yanındaki kütük
Suyun ışık değmiş kabuğu
Sen tane tanesin sevgilim
Denizim ben batık aşklarla dolu.
Şiir: Melih Cevdet ANDAY
“Ateş, insanın içindeki tutkunun sembolüdür”- Jose Saramago
TDK 'ya göre yanıcı cisimlerin tutuşması ile birlikte ortaya çıkan ısı ve ışık ya da coşkunluk anlamlarına gelir. Eski Türkçe de ise odun da ateş yerine kullanılmıştır. Farsça ’da ise ateş yanmadır. İlkçağlardan itibaren kendisinden korkulan ve tapılandır.
Yunan mitolojisine göre ise, Prometheus’un tanrılardan çalarak insanlara sunduğu en büyük nimettir. Tarih boyunca da ateşin aynı zamanda arındırıcı bir özelliği olduğu da düşünüldü. Bulunmasıyla beraber insanlığın yaşamını etkiledi.
Isı kaynağı, geceleri de ışık oldu, silah ,pişirme aracı, cezalandırıcı da oldu. Gelecekten haber veren bir unsur olarak da kullanıldı.Ateşin meydana gelebilmesi için yanabilen bir maddenin tutuşma sıcaklığına oksijen ile teması gerekmektedir. Genel tanımı ise, bir kimyasalın ısı ve ışık yayarak yanması için ulaşması gereken sıcaklıktır.
Ateşin kontrol altına alınması da insanlık yaşamında önemli bir adımdır. İnsanlık onu dost olarakta kabul eder, düşmanda. Işık getiricidir, isyankardır. Aşkı da taşır. İnsanın içini aydınlatan ruhsal ışığın da simgesidir. Yakıldığında ise alevleri seyretmesi çok keyiflidir.
Cesareti de anlatır. Dünya dillerinde de ateş cinsel çağrışımlarla da kullanılır. Yanmak, ateşli, alevli, sıcak vb. Kelimeleriyle de yer bulur. Erotizmi de hatırlatır. Ateş almak veya ateşlenmek de mecazi olarak tahrik olmak demektir. Atasözlerimiz de, Deyimlerimiz de yer bulur. Ateşten gömlek giymek : Bir sınavdan geçmektir.
Ateşi ateşle söndürmek ise, bir üzüntüyü bir başka üzüntüyle bastırmaktır. Ateş düştüğü yeri yakar: Derin ve hüzünlü bir anlam içermektedir. Kim ne kadar üzülürse üzülsün kimsenin kendi ailesi ve en yakınları kadar üzülemez anlamına gelmektedir.
Ateş olmayan yerden duman çıkmaz ise: “Bir olayın gerçek olup olmadığı belirtisinden anlaşılır, belirti varsa o olayda var demektir” anlamında söylenir. Altın ateşte, insan mihnette belli olur : Altına benzeyen maddenin altın olup olmadığı ateşe dayanıklılık derecesi ile anlaşıldığı gibi bir kişinin değeri de sıkıntılara katlanma, zorlukları yenme ve benliğini koruma gücü ile ölçülür.
Ateş olsa cirmi kadar yer yakar: Kişinin pek önemsenmediğini anlatan bir sözdür. Ateşle barut bir yerde durmaz ise Ateş ve barut, yan yana konulduğunda patlama riski taşır. Bu nedenle, bu ikisinin bir arada bulundurulmaması gerekmektedir.
Tıbbı anlamda ise vücudun uyarı sistemdir. Normal vücut sıcaklığı da 36.1 -36.7 aralığındadır . 38 dereceyi geçince de ateş denmektedir. Hastalanmayı da getirir. Ateş, insan yaşamının vazgeçilmez unsurlarındandır.
Çevresine etkide bulunan bir güç kaynağıdır. Ateş kimini ısıtır kimini de yakar. Haberleşme de uzakta olan kişileri etkileyebilir. İnsanoğlu ateşin etrafında toplanır. Masal da anlatır, birikim olarak bilgi ve deneyim ateş etrafında yeni kuşaklara da aktarır. Şarkılar, şiirler, türküler de ortama güzellik katar.