Orta Çağda kuzey Afrika'dan Sicilya'ya satışı yapılan bir bitkinin ismi olan "Suvat'tan gelmektedir; kelime on beşinci yüzyılda, Latinceye "soda", İtalyancaya "sida" olarak geçmiş olup, "alkali madde" anlamına gelir.
TDK’ya göre ise, sindirimi kolaylaştırmak, susuzluğu gidermek, içkileri sulandırmak için kullanılan, içinde sodyum karbonat bulunan, köpüren sudur. Soda, ülkemizde Van Gölünde bulunmaktadır. Erime noktası 851°C’dir.
Çamaşır temizlemek, kumaş boyamada ,mideyi rahatlatmak için kullanılır. Peynirli ,kabak ve patatesli börek yaparken malzeme ile koyulduğunda lezzet katan, yufkaların da hamurlaşmasını önlemektedir. Ayrıca patatese değişik bir tat katar.
Sodanın köftelere verdiği yumuşaklık ve lezzette yemeği farklı kılar. Limonu içine atınca ferahlık verir. Soda ,domates suyu, kefir, şalgam suyu karışımı da değişik bir tat olur. Anasonlu nargileye soda katmakta onu zenginleştirir.
Viski ile içildiğinde onu yumuşatandır. Kokteyllerde de karıştırıcı olarak kullanılır. Ayranın içine karıştırılarak içildiğinde ferahlık verir. Yemekten sonra soğuk soda içmek serinlikte vermektedir. Aynı zamanda, Türk kahvesinin ayrılmaz parçasıdır.
Basında ise soda şu şekilde yer bulabilmektedir: Markete giren hırsız kasalardaki paraları alıp, bununla da yetinmeyip kendisine soda açıp içti. Fıkralarda da yerini alır: Bir gün Beypazarı, sırma ve Kızılay soda sahipleri yemeğe gitmişler. Yemek siparişinden sonra garson ne içersiniz demiş. Sırma soda sahibi ben bir sırma soda alayım demiş, Kızılay soda sahibi ben bir Kızılay soda alayım demiş. Beypazarı soda sahibi ben de su alayım demiş.
Garson niye sahibi olduğu firmanın sodasını içmiyorsunuz diye sorunca, Beypazarı soda sahibi demiş ki: herkes su içiyor, eşlik edeyim dedim. Bilimsel açıdan yararları ise: Kemik erimesi riskini azaltmaktadır.
Sindirim sistemini rahatlatır. Şişkinliğe de iyi gelmektedir. Mide dostudur… Kemik ve dişlerin daha sağlıklı olmasına yardımcı olur. Kanın pıhtılaşmasını düzenler, kalp ve damarları korur.
Kalın bağırsağın işleyişini düzenlemeye yardımcı olur. Vücudun ihtiyaç duyduğu günlük kalsiyum ihtiyacını giderir. Yorgunluğu atar. Direnç verir. Unutmayı geriletmektedir. Kan basıncını dengelemeye yardımcıdır. Tansiyonun düşürülmesinde etkilidir.
Sindirimi kolaylaştırır, hazımsızlık ve kabızlığa iyi gelir. Kilo kaybı için de destekçi bir içecektir. Sade soda mineral içeriği ile cildin toksinlerden arınmasına yardımcı olur. Düzenli bir şekilde yüze sade soda toniği uygulandığında cilde parlaklık verir ve daha sağlıklı bir görünüme kavuşmasına yardımcı olur.
Kan şekerini düzenlemektedir. Vücudun yağ depolamasını engeller. Yaz aylarında spor yaptıktan sonra ter ile kaybettiğimiz tuz ve minerallerin geri alınması da güzel bir alternatiftir. “Yaşamda kendisini “Zahmet olmazsa bir soda lütfen!” ile hatırlatandır.
Özgür Karakaya
ozgur694@hotmail.com
